Η μόνη λογική εξήγηση της πραγματικότητας πλέον, είναι ότι ο
κόσμος είναι παράλογος. Ο κόσμος δεν μπορεί πλέον, να εξηγηθεί ως απόρροια μιας
θετικιστικής εξέλιξης . δηλαδή ακόμα και η αριστερά (το βάζω πολύ γενικά) χάνει
τα διαλεκτικά της εργαλεία. Ο κόσμος λειτουργεί στη λογική του λογικού άλματος.
Έτσι λοιπόν, στην πανοπτική μας κοινωνία το λογικό
εξοβελίζεται από την κυρίαρχη αφήγηση. Αυτό εντέχνως έγινε και ακόμα γίνεται με
τη δημιουργία δομών που εξυπηρετούν το θέαμα. Ζούμε σε μια κοινωνία του
θεάματος όπου όμως το θέαμα δεν λειτουργεί σαν θεσμός. Κάτι που δυσκολεύει τη
θέαση του πραγματικού εχθρού. Για να λειτουργήσει κάτι σαν θεσμός πρέπει να
φετιχοποιηθεί. Από τη δημοκρατία και την ελευθερία μέχρι το μοντέλο Τ του Ford και
σε τελικό επίπεδο το χρήμα στις αρχές του μεταπολεμικού κοινωνικού συμβολαίου
έως το Logo στις μέρες μας.
Αν λοιπόν αρχίσουμε να μιλάμε για μια πολιτεία του παράλογου,
δεν μπορούμε να αφήσουμε απ έξω την καλύτερη πραγματεία για το παράλογο, το
μύθο του Σίσυφου, του Καμύ. Παίρνοντας λοιπόν το παράδειγμα μας από κει είναι
πολύ εύκολο να νοηθεί πως ο νέος άνθρωπος έχασε το προνόμιο του να αποτελεί
μέρος της ιστορίας και κατ επέκταση της πραγματικότητας. Ο νέος άνθρωπος δεν
ήταν ο Σίσυφος που τιμωρούνταν αλλά εκείνος που κοίταζε την πλαγιά
αποστασιοποιημένα και προέβλεπε την κατάληξη του ίδιου μονότονου θεάματος. Αν θέλετε
ένα πιο χειροπιαστό παράδειγμα μπορείτε να κάνετε την αναλογία με τον ιππόδρομο
ή τα reality shows ακόμα καλύτερα μιας και είναι πιο συμβολικό.
Δηλαδή ο σύγχρονος άνθρωπος γίνεται μονοδιάστατος και μέρος
του παραλογισμού όχι γιατί συμμετέχει στο βασανιστήριο αλλά γιατί συμμετέχει
στην «οικονομία της εξουσίας». (βλέπε παλαιότερο κείμενο περί σύγκρουσης). Όμως
μια οικονομία ορίζεται από το μέτρο της αξίας της. Στον Μαρξ έχουμε δύο μέτρα. Ένα
εμμενές μέτρο, πραγματικό, ουσιαστικό κατά Χέγκελ, την ανθρώπινη εργασία και
την υπεραξία που δημιουργεί και ένα εξωτερικό μέτρο το χρήμα. Στην δικιά μας περίπτωση
έχουμε πάλι έχουμε δύο μέτρα στην οικονομία του παράλογου δηλαδή την ίδια τη
θέσμιση της κοινωνίας μας σε πραγματικό επίπεδο πλέον το οποίο συγκλίνει για
πρώτη φορά τόσο πολύ στο φαντασιακό επίπεδο, της αστικής τάξης όμως. Την ίδια τη
φύση του βασανιστηρίου. Όπου δεν είναι κάτι άλλο από την αλλοτρίωση της απασχόλησης
πλέον μιας και οι λέξεις αλλάζουν νόημα, θέλουμε καινούρια λεξικά. Και το
δεύτερο μέτρο και ποιο ουσιαστικό είναι ό ίδιος ο κοινωνικός αυτοματισμός που
πλέον κρίνει ένα έργο από την αποδοχή που είχε στο κοινό του. Πλέον δεν είναι
αναγκαία η πώληση, όσον αφορά τις κοινωνικές σχέσεις αλλά το να μείνει ο νοικοκυραίος
στον καναπέ του.
Και αυτό επιτυγχάνεται μέσω μιας νέας παραγωγικής
διαδικασίας του θεάματος. Η παραγωγική διαδικασία των ανθρωπίνων σχέσεων δεν
είναι πλέον η επικοινωνία αυτή κάθε αυτή αλλά το θέαμα. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα
είναι τα Social Media
όπου η επιτυχία του καθενός ορίζεται από τα like και τα comment και από τους
πόσους φίλους έχει. Η επικοινωνία δηλαδή γίνεται ποσοτική αδυνατεί να γίνει
ποιοτική όχι γιατί απλά είναι απρόσωπη κάτι που δεν ισχύει μιας και η εργασία
δεν είναι απρόσωπη. Αλλά γιατί η επικοινωνία ορίζεται ως θέαμα και τρέχει με
τηλεοπτικούς ρυθμούς. Όσον αφορά αυτό που είπα για την εργασία μέσω Social media αναλογιστείτε
λίγο ποιος είναι ο ορισμός της εργασίας. Κατασπατάληση ελεύθερου χρόνου σε μια
παραγωγική διαδικασία και μετά κατανοήστε ότι είστε εργάτες στην υπηρεσία του Facebook.
Όλα αυτά επιτέυθηκαν πολύ ωραία μέσω της επικράτησης της αστικής
φαντασιακής θέσμισης της κοινωνίας στη συλλογική φαντασιακή θέσμιση. Η
κατάτμηση του μέτρου έγινε πλήρως αποδεκτή στο φαντασιακό μας. Με κυρίαρχα
εργαλεία το σχολείο και τον ανταγωνισμό του τον καταναλωτισμό και την κατάτμηση
της αξίας του ίδιου του προϊόντος φετίχ και το ίδιο το θέαμα φυσικά με την
τηλεόραση και την κατάτμηση του προγράμματος της σε ζώνες απόδοσης κέρδους. Αν
θέλετε να κάνετε μια ωραία σύγκριση πάρτε το απεργιακό δελτίο της ΕΡΤ που δεν
είναι τέλειο αλλά δεν αποσκοπεί στο κέρδος με οποιοδήποτε άλλο κανάλι
παγκοσμίως. Επίσης είναι σημαντικό να σας δώσουμε κάποια πολύ ωραία
παραδείγματα του μέτρου μέσα από την παιδική ηλικία και σε πόσο μεγάλο βαθμό οι
γονείς κυρίως περνάνε στα παιδιά αυτή την κατάτμηση και τις ιεραρχικές σχέσεις τις
οποίες εξυπηρετεί.
Το πιο απλοϊκό είναι να μιλήσεις για τον βασικό διαχωρισμό
μεταξύ αγοριού και κοριτσιού. Η πρώτη ιεραρχική σχέση είναι το γένος. Αλλά το
πιο συγκεκριμένο είναι να μιλήσεις για τον πιο αποτελεσματικό μηχανισμό
καταστολής μετά το θέαμα, την ντροπή. Όλη η συμπεριφορά του παιδιού
διακατέχεται από ντροπή γιατί πας να κάνεις κακά, λες και πρέπει να
ενοχοποιήσεις τον κώλο σου, καλά θα κάνει γιατί το παιδί να κάνει κακά. Γιατί δεν
πρέπει να μιλάς έτσι στους μεγαλύτερους άσχετα αν λένε παπαριές εσύ πρέπει να
ντρέπεσαι. Όλη η κοινωνική συμπεριφορά του παιδιού και αργότερα σε πολύ μεγάλο
βαθμό του ενήλικα βασίζεται στο φαντασιακό του επίπεδο στην έννοια της ντροπής.
Το πιο άσχημο θέαμα είναι τα σιωπηλά αμφιθέατρα στις συνελεύσεις και όχι μόνο
τα αμφιθέατρα το μεγαλύτερο επίτευγμα του κράτους είναι όταν κάποιος ντρέπεται
να μιλήσει όχι στον άσχετο αλλά ακόμα και στο φίλο του. Δηλαδή το πρόβλημα
είναι πολύ περισσότερο η έλλειψη επικοινωνίας για κάτι το οποίο δεν μπορεί να
είναι μέρος του θεάματος παρά οτιδήποτε άλλο στο σήμερα.
Η όλη θέσμιση της πανοπτικής κοινωνίας και της δυστοπίας του
σήμερα έγκειται στο ότι η διαλεκτική είναι άτοπη στο ότι δεν υπάρχει καθαρή γραμμή
αιτίου-αποτελέσματος και αυτό γιατί η επικοινωνία έχει γίνει κάτι το εξωθεσμικό
και θεσμικό πλέον θεωρείτε το θέαμα.
Για να σπάσει λοιπόν, όλη αυτή η αλυσίδα πρέπει να κάνουμε
την ίδια διάκριση που έκανε και ο Βίλχελμ Ράιχ ανάμεσα σε ριζοσπάστες και
αντιδραστικούς ψυχολόγους. Όταν ένας αντιδραστικός βρίσκεται απέναντι σε
φτωχούς που είναι κλέφτες αναρωτιέται πως θα τους κάνει να σταματήσουν να κλέβουν,
ένας ριζοσπάστης ψυχολόγος αναρωτιέται γιατί όλοι οι φτωχοί δεν κλέβουν. Πρέπει
να καταλάβουμε στο μέτρο που αναρωτιόμαστε για την κοινωνική απεύθυνση γιατί
όλοι δεν χορεύουν χορούς κυκλωτικούς, γιατί όλοι δεν χαίρονται σε γιορτές και προτιμούν
την απομόνωση.
Εδώ λοιπόν είναι μια ωραία συζήτηση που πρέπει να αναμιχτούμε
για τους κοινωνικούς αγώνες και τι πράγματι προσφέρουν. Για παράδειγμα η ΕΡΤ,
δεν θα μπορούσε να προσφέρει την εξέγερση όταν κάναμε περιφρούρηση με
ικαριώτικους και άλλους χορούς. Το ίδιο και οι αγανακτισμένοι. Αλλά προσέφεραν
τριβή με τον διπλανό, χαρά και επικοινωνία, εξωθεαματική, αν κάτι πρέπει να
καλλιεργηθεί μετά την ΕΡΤ είναι τα χαμόγελα και τα τηλέφωνα που αντάλλαξες. Οι κοινωνικοί
αγώνες ιδιαίτερα στην εποχή μας έχουν πολλά άσχημα διότι για πολλούς λόγους το
κίνημα έχει πέσει σε μια πολύ άσχημη και διαρκείας λούμπα ρεφορμισμού αλλά
προσφέρουν αυτό που πρόσφεραν πάντα την τράκα σε χαρτάκια και αναπτήρα, τις μπύρες
και τα τραγούδια. Άρα την εξωθεαματική επικοινωνία. Τον επαναπροσδιορισμό των
λέξεων ως προς τις πραγματικές τους έννοιες που αλλοίωσε όλη αυτή η οργουελιανή
δυστοπία.
Η ειρήνη ξαναγίνετε ειρήνη και δεν σημαίνει πλέον πόλεμος. Η
αλήθεια είναι αλήθεια και όχι ψέμα. Και ο έρωτας είναι ανδρόγυνο δεν είναι
εξουσία του ενός στον άλλο. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι αν θέλουμε να
αλλάξουμε τον κόσμο οφείλουμε να χορέψουμε, να επικοινωνήσουμε, να ερωτευτούμε
και όλα αυτά τα χαζοχαρούμενα, μόνο και μόνο για να αλλάξουμε τους κατασταλτικούς
μηχανισμούς του φαντασιακού μας. Πρέπει πρώτα να πετάξουμε στη θάλασσα τα ΜΑΤ
του εγκεφάλου μας και μετά τους μπάτσους της πραγματικότητας. Και αυτό να το
κάνουμε και στον περίγυρό μας να συλλογικοποιήσουμε την ευθύνη αλλά και τη χαρά
να πάμε να πούμε ένα γεια στη γιαγιά μας και τον παππού μας και να ζητήσουμε λίγο
ζάχαρη από το γείτονα. Α! και φυσικά να πούμε επιτέλους σε κάποια/ον πόσο τον
θέλουμε.
Μετά κυνηγάμε και το αδύνατο .
