Σάββατο 27 Αυγούστου 2016

Συνείδηση, ερωτας και αυτοκτονία



Μπορούμε να δώσουμε έναν ορισμό για τον κόσμο ; Και αν μπορούμε βάση ποιου ακριβώς μηχανισμού το κάνουμε ; Το παρόν κείμενο δεν έχει σκοπό να κλέψει τις δάφνες προσώπων που η σκέψη τους επηρέασε το συγγραφέα του και  για αυτό συνήθως και θα αναφέρονται. Πιο πολύ είναι μια προσπάθεια αποτύπωσης κάποιων σκορπιών σκέψεων του συγγραφέα του πάνω στο ερώτημα του: «τι είναι έρωτας». 

Ο Καμύ γραφεί πως το σημαντικότερο ερώτημα της φιλοσοφίας είναι η αυτοκτονία. Αυτή του η δήλωση προέρχεται από την βαθιά του κατανόηση για το τι είναι τελικώς η συνείδηση. Το πως καταλαβαίνουμε τον κόσμο και πως ζούμε στην βαθιά του σιωπή όσον αφορά τα ερωτήματα μας για την κατανόηση του και τις εκκλήσεις μας για ευτυχία. Για να απαντήσουμε στην ερώτηση του τι είναι έρωτας οφείλουμε πρώτα να απαντήσουμε στο ερώτημα, πως αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο.

Οφείλουμε να κάνουμε την παραδοχή πως το σώμα εξ ορισμού βρίσκεται πιο μπροστά από τη λογική μας όσον αφορά το πως κατανοούμε τον κόσμο. Δηλαδή οι υλικές ανάγκες διαμορφώνουν τη συνείδηση μας στην αρχή τουλάχιστον σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ότι το κάνουν τα αισθήματα μας η οι επιθυμίες μας. Αυτό γίνεται μέχρι την αρχή της συνειδητοποίησης του παραλογισμού πως η ζωή μας δεν μας προσφέρει πάντοτε τις αναγκαίες απαντήσεις στα ερωτήματα μας. Στην ουσία όσο πιο βαθιά αναρωτιόμαστε, όσο πιο πολύ στοχαζόμαστε την ύπαρξη μας τόσο πιο βαθιά μπαίνουμε σε ένα λαβύρινθο παραλογισμών. Εκεί, λοιπόν είναι που δημιουργούνται τα πάθη μας και οι προσωπικές μας εξεγέρσεις ενάντια σε αυτόν τον παράλογο κόσμο. 

Σε αυτό όμως το σημείο, αυτό το προβάδισμα που έχει το σώμα σε σχέση με τις ορμές μας και τις επιθυμίες μας, μας φέρνει σε ένα σταυροδρόμι. Στο να απαντήσουμε αν θέλουμε αυτή τη ζωή. Γιατί η ιδιά η ύπαρξη μας να οδηγεί στην αυτοκατάργηση της ; Αυτό που θέλουμε να δηλώσουμε είναι πως πρέπει να φανταστούμε τη συνείδηση σαν ένα σύνολο από συναισθήματα, ανάγκες  επιθυμίες, ιδεολογήματα και πάει λέγοντας το οποίο όμως σαν συνεκτική ουσία έχει αυτήν ακριβώς την ενόρμηση του θανάτου. Η ίδια η κατάργηση της ύπαρξης, η ερώτηση του Άμλετ είναι η συνάρτηση εκείνη που ορίζει αν η αντίληψη μας για μια κατάσταση εμπίπτει σε αυτό το σύνολο που ονομάζουμε συνείδηση. Δεν λέω πως αναγκαστικά κάθε φορά που απαντάμε σε αυτή την ερώτηση αφήνουμε μια κατάσταση σε ένα πεδίο που δεν μπορούμε να το αντιληφθούμε αλλά ακριβώς εκείνη τη στιγμή επιλέγουμε είτε να την ενσωματώσουμε είτε να δημιουργήσουμε ένα πάθος που θα ακολουθήσουμε πιστά από εκεί και μετά. 

Το πάθος είναι εξορισμού παράλογο. Το να ερωτεύεσαι η να αγαπάς όλο και πιο δυνατά δεν σε βγάζει από αυτόν τον παραλογισμό. ίσα ίσα η αλήθεια του μπορεί να είναι πιο οδυνηρή και ακόμα περισσότερο παραλογή. Η απάντηση συνήθως στην κυρίαρχη ερώτηση που έχουμε θέσει μέχρι τώρα στο κείμενο είναι εξίσου καλή και για να ζήσεις και για να αυτοκτονήσεις. Κάθε πάθος είναι ένας εξίσου κάλος λόγος για να ζεις αλλά το πρόβλημα με αυτό είναι πως είναι εξίσου ένας κάλος λόγος για να πεθάνεις. Ο Μπαλζακ γράφει πως «κάθε πάθος που δεν είναι αιώνιο είναι φρικτό.» Άρα η ερώτηση μας αν αξίζει αυτό το πάθος είναι μια ερώτηση που συχνά έρχεται και ξαναέρχεται και δημιουργεί ίσως κάποιο απωθημένο. Στην ουσία ο έρωτας συγκεκριμένα είναι μια δικιά μας απάντηση σε αυτή την ερώτηση. Και είναι μια προσωπική μεν απάντηση του καθενός αλλά που απορρέει απευθείας από το πρόσωπο που ερωτευόμαστε.

Ο έρωτας είναι μια παραδοχή πως κάτι μας λείπει. Άρα βρίσκουμε την κατάλληλη μεταβλητή που θεωρούμε ότι θα δώσει μια απάντηση στην παραπάνω συνάρτηση μας, εκείνης της ενόρμησης του θανάτου, στο αν αξίζει να ζήσουμε για αυτή τη μεταβλητή και με σκοπό να γεμίσουμε αυτό το κενό στην ύπαρξη μας. Αυτό που θέλω να πω είναι πως το άτομο που ερωτευόμαστε δεν είναι μια απάντηση σε μια υπαρξιακή ερώτηση «ποιος είμαι» αλλά σε μια ερώτηση «ποιος μπορώ να είμαι» και ακόμα περισσότερο «πως μπορεί να είναι ο κόσμος που ζω».

Το τι ερωτευόμαστε είναι κάτι καθαρά προσωπικό. Μπορεί να ναι ένα χαμόγελο σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή, ένα τηλεφώνημα η το πως παίζει κάποια με το σκουλαρίκι της. Και ακριβώς εδώ έγκειται η εξέγερση μας στον παραλογισμό. Ο έρωτας είναι μια εξέγερση απέναντι σε έναν κόσμο που δεν αξίζει. Εκεί δημιουργείτε το πάθος. Η αξία του κόσμου έγκειται στην κατανόηση μας για αυτόν και στην ευτυχία που μπορεί να μας δώσει. Βρίσκουμε λοιπόν, μια αλήθεια σε κάποιον η σε κάποια συμπεριφορά του η οποία ικανοποιεί την ερώτηση που θέσαμε παραπάνω. Αυτό δεν έχει κάποια συγκεκριμένη νόρμα η σχέδιο από πίσω του. Στις μέρες μας που οι ανθρώπινες σχέσεις είναι πιο περίπλοκες δεν αποκλείει το ενδεχόμενο αυτή η αλήθεια να βρίσκεται σε μια εικόνα στο facebook ή σε ένα πόστ κάποιου.

Τελικά, έρωτας είναι να χαζεύεις τις κινήσεις του προσώπου της, έρωτας είναι να μην βγαίνεις από το σπίτι σου και να χεις πέσει σε κατάθλιψη, έρωτας είναι να ξεπερνάς τον εαυτό σου αλλά και να τρέμεις, να λυγίζεις να μην βγαίνουν οι λέξεις κάθε φορά που σαι μπροστά της η της μιλάς, μικρές καθημερινές σκηνές που μόνο δυο εραστές ξέρουν η ακόμα και μακρινά ταξίδια η μεγαλεπήβολα σχέδια. Έρωτας είναι όλα αυτά τα μικρά και τα μεγάλα. Έρωτας είναι ακριβώς η απάντηση μας στην ερώτηση του πρίγκιπα της δανιμαρκίας. Κυρίαρχα είναι η προσωπική μας απάντηση στο αν η ζωή μας αξίζει τον κόπο να την ζούμε και η απάντηση αυτή είτε είναι καταφατική είτε αρνητική δεν παύει να ναι ένα πάθος που διαλέγουμε να πορευτούμε μαζί του.